قلعه رودخان که به قلعه “هزار پله” ، “حسامی” و “سكسار” نیز معروف می باشد نام قلعه ای تاریخی در 23 کیلومتری جنوب غربی شهر فومن در بخش مرکزی و دهستان “گوراب پس” استان گیلان قرار دارد. به بیان دیگر قلعه رودخان در 49 درجه و 14 دقیقه و 19 ثانیه طول شرقی و 37 درجه و 03 دقیقه و 51 ثانیه عرض شمالی واقع شده. برخی از کارشناسان، ساخت قلعه رودخان را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله اعراب به ایران دانسته اند که در دوره سلجوقیان این قلعه تجدید بنا شده و از پایگاه های مبارزاتی اسماعیلیان بوده است.مساحت قلعه حدود 22300 متر مربع و محیط آن 1260متر است که توسط 42 برج و بارو محاصره شده است. طول قلعه حدود 500 متر و عرض آن در نقاط مختلف متفاوت است. در ساخت این قلعه از میلیون ها قطعه آجر استفاده شده است. این آجرها در روستاهای حاشیه ی جنگل پخته شده و به قلعه آورده شده اند. جنس مصالح به کار رفته در ساختمان قلعه از آجر، سنگ لاشه، ساروج و گچ است.قلعه رودخان از دو بخش ارگ و قورخانه تشکیل یافته است.قلعه رودخان چون بر روی دو قله بنا شده است، به سه بخش میانی، شرقی و غربی تقسیم شده است. قسمت شرقی بر فراز تپه 670 متری بنا شده و توسط یک دروازه از سایر قسمت ها جدا می شود. قسمت میانی که دروازه ی اصلی در آنجا قرار دارد، در پایین ترین سطح قلعه قرار دارد. قسمت غربی روی شیب تند کوه بنا شده و شامل قسمت های دروازه ی ورودی، آب انبار، سردخانه، آبریزگاه، شاه نشین و تعدادی واحدهای مسکونی و قراول خانه است.دروازه قلعه در ضلع شمالی واقع شده است. شیب تند تپه و دو برج عظیم که در دو طرف دروازه واقع شده است، دست یابی دشمنان به قلعه را سخت می کرده است. در دو طرف دروازه ی ورودی، دو سکو از جنس لاشه سنگ به ارتفاع یک و نیم متر وجود دارد که محل استقرار محافظین بوده است.در ورودی با قوس جناغی به عرض دو و شش دهم و ارتفاع سه و نیم متر ساخته شده . پس از دروازه، به یک راهرو می رسیم که در دو طرف آن سکو واقع شده و نقش بارانداز را داشته اند. پس از ورود به محوطه ی قلعه، چند پله سنگی وجود دارد که به سمت پشت بام بالای دروازه می روند. راه ورود به داخل برج های طرفی دروازه نیز از همین قسمت است. برج های بزرگ دو طرف دروازه در پایین توپر هستند و در بالا، تو خالی بوده و اتاق های هشت ضلعی دارند. هرچند از بیرون استوانه ای شکل هستند. در اتاق های هشت ضلعی داخل برج ها، در هر وجه، یک طاق نما به ضخامت یک و نیم متر مشاهده می شود.این طاقنماها به روزنه یا پنجره هایی برای نور و حفاظت از قلعه منتهی می شوند. سقف برج ها با آجر به صورت دورچین و بدون تیر ساخته شده و بر روی آن گچکاری شده است. قلعه رودخان دارای 42 برج نگهبانی است. این برج ها از نظر قطر و شکل کمی با هم متفاوتند اما نقشه داخلی اکثر آنها یکی است.این برج ها همگی مسقف بوده و طاق آنها با آجر دورچین شده است. تعدادی از برج ها دوطبقه هستند که سقف برخی از آنها چوبی بوده اند. اگر به داخل برج ها بروید درخواهید یافت که اجاق و دودکش دارند تا نگهبانانی که به انجام وظیفه مشغولند در سرمای زمستان گرم شوند. در ضمن برج مسقف، نگهبانان را از گزند باد و باران و برف در امان نگه می داشته است.مهمترین سازه ی بخش غربی، شاه نشین است که در فاصله 200 متری از دروازه ی ورودی و بر بلندترین نقطه ی قلعه (ارتفاع 778 متری از سطح دریا) واقع شده و محل استقرار حکمران بوده است. این بنا از لحاظ شکل و ابعاد با سایر سازه های قلعه متفاوت است. از دو بخش تحتانی و فوقانی و یک تراس تشکیل شده است. این تراس محل خوبی برای نشستن و تماشای قلعه است. قسمت های اعظم بنا تخریب شده است. طبقه ی هم کف دو اتاق و یک ایوان داشته است. ایوان مرکزی با راه پله ای به طبقه ی فوقانی می رود. اتاق فوقانی از داخل هشت ضلعی و از خارج نیم استوانه بوده است.بخش شرقی قسمت نظامی قلعه به شمار می رود. این بخش شامل دروازه ی ورودی، زندان، محل اسکان افسران ارشد و تعدادی واحدهای مسکونی می باشد. هر قلعه ای یک در خروج اضطراری دارد که این در، در ضلع جنوب شرقی قلعه واقع شده است. در انتهای شمال شرقی قلعه یک ساختمان دو طبقه ی زیبا وجود دارد که محلی بسیار دل انگیز است.در ضلع جنوبی قلعه کوهی وجود دارد که در دل آن غاری هست که به گفته ی محلی ها زمانی محل نگهبانی سربازها بوده و اگر حمله ای صورت می گرفته، از آنجا به قلعه علامت می داده اند. این غار دهانه ای به عرض سه و ارتفاع چهار متر دارد و عمق آن 15 متر است.
دیدگاهتان را بنویسید